زندگی با آیه‌ها | حجت‌الاسلام صلواتی مطرح کرد؛
حجت‌الاسلام محمود صلواتی مجتهد، نویسنده، مفسر و مترجم قرآن و نهج‌البلاغه، ضمن اشاره به آیات قرآن گفت: آیات قرآن بیانگر لزوم حفظ هویت دینی مسلمانان و انسجام جامعه اسلامی است.
به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، در میانه راهی که از دل کربلا می‌گذرد و با گام‌های عاشقانی از سراسر جهان معنا پیدا می‌کند، این بار کاروانی دیگر نیز همراه شده است؛ کاروانی از آیات قرآن که نه تنها روح زائران را سیراب می‌سازد، بلکه پیام روشن مقاومت، وحدت و صبر را به جهانیان مخابره می‌کند.
دو سالی است که پویش ملی زندگی با آیه‌ها با هدف پیوند عمیق‌تر زندگی روزمره با مفاهیم قرآن آغاز به کار کرده است. این پویش تلاش دارد با تبیین آیات منتخب، به ویژه در مناسبت‌هایی مانند ماه رمضان، عید غدیر، محرم و اربعین، انس مردم با قرآن را تقویت کند.
امسال، این پویش در پیاده‌روی اربعین، با تمرکز بر آیات «مقاومت» و «برائت» برگزار می‌شود. پنج آیه محوری پویش در اربعین، به‌ترتیب عبارت‌اند از:
1. آیه ۱۲۰ سوره بقره
2. آیه ۱۳۹ و ۱۴۰ سوره آل‌عمران
3. آیه ۶۹ سوره عنکبوت
4. آیات ۲۴۹ تا ۲۵۱ سوره بقره
5. آیه ۱۶ سوره جن.
در همین راستا، حجت‌الاسلام محمود صلواتی مجتهد، نویسنده، مفسر و مترجم قرآن و نهج‌البلاغه، پژوهشگر دینی، عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، از مؤسسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نخستین رئیس مرکز تحقیقات عقیدتی-سیاسی سپاه درباره پیام‌های قرآنی این آیات و در گفت‌وگو با میزان توضیحاتی را ارائه داد که می‌خوانید.
هشدار الهی درباره مرزناپذیری جبهه باطل
حجت‌الاسلام محمود صلواتی در تفسیر آیه ۱۲۰ سوره بقره که می‌فرماید: «وَ لَن تَرضیٰ عَنکَ الیهودُ و لا النصاریٰ حتی تتبع ملتهم»، توضیح داد: «قرآن با بهره‌گیری از واژه لن که دلالت بر نفی ابد دارد، بیان می‌دارد که هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد مگر آنکه از آیین آنان پیروی کنی. رضایت جبهه کفر، تنها در صورتی حاصل می‌شود که انسان از حق فاصله گرفته و پیرو باطل شود. این، نشانه‌ای روشن از انحراف است.»
این پژوهشگر دینی ادامه داد: «به هر حال، مقاومت یکی از ارکان مهم در زندگی انسانی است. آزادگی به دسته شمشیر بسته است و مردان همواره پشتوانه خویش را در آن می‌جویند. قانون خلقت چنین است که ملتی که به تنبلی و خواری خو کند، باید ضعیف و نابود شود. این قانون آفرینش اقتضا می‌کند که انسان از خویش دفاع نماید. همان‌گونه که خداوند متعال محبت، عشق و دوستی را در نهاد آدمی قرار داده، قوه قهر، غضب و مخالفت را نیز برای حفظ او آفریده است.»
وی تصریح کرد: «انسان باید آنچه را که با شأن او ناسازگار است، از خود دور نماید. این یک قانون فطری در خلقت است. انسان، به عنوان اشرف مخلوقات، بازتابی از نظام آفرینش و در حقیقت نمونه‌ای کوچک از آن است. از این‌رو، قوه قهر و غضب در او نهاده شده است. بنابراین قرآن نیز بر این مسئله تأکید می‌ورزد که هویت دینی، مذهبی، فرهنگی، ملی و شخصی هر انسان باید حفظ شود تا بتواند در برابر آفات و تهدیدهایی که متوجه او می‌شود، از خویشتن دفاع کند.»
این مفسر قرآن در ادامه افزود: «در آیات متعدد قرآن، بر این حقیقت تأکید شده است؛ از جمله در همین آیه‌ای که ذکر شد. کفار کسانی بودند که در برابر اسلام ایستادگی می‌کردند، شمشیر می‌کشیدند و مرتکب خیانت می‌شدند. اسلام برای حفظ هویت خود و نیز برای حفظ وحدت مسلمانان، سفارش‌های گوناگونی کرده است؛ از جمله توصیه به ارتباط مستمر میان مؤمنان و استقامت در برابر دشمنانی که درصدد ضربه‌زدن به امت اسلامی‌اند. این آیات، بیانگر لزوم حفظ هویت دینی مسلمانان و انسجام جامعه اسلامی است.»
قرآن در اوج شکست ظاهری، مؤمنان را به صبر، امید و مقاومت دعوت می‌کند
این مفسر و مترجم قرآن و نهج‌البلاغه در تفسیر آیات ۱۳۹ و ۱۴۰ سوره آل‌عمران که می‌فرماید: «ولا تَهنوا وَ لا تَحزَنوا وَ أَنتُمُ الأَعلَونَ إِن کُنتُم مُؤمِنینَ» چنین توضیح داد: «امروز جهان اسلام با شرایطی بسیار پیچیده روبه‌رو است. دشمنان اسلام و مسلمین به ویژه رژیم صهیونیستی و حامیان غربی آن همچون آمریکا، هدف اصلی خود را نابودی ایران، اسلام و مسلمانان قرار داده‌اند.»
وی تاکید کرد: «این دشمنان از گذشته نیز در مسیر دشمنی با اسلام حرکت می‌کردند، اما امروز این دشمنی شکلی متمرکزتر و سازمان‌یافته‌تر یافته است. از همین‌رو مسلمانان باید در برابر فشارهای نظامی، تسلیحاتی، روحی و رسانه‌ای، آگاه، هوشیار و مقاوم باشند. البته مقاومت تنها به مفهوم سلاح و جنگ نیست؛ سلاح تنها بخشی از مفهوم مقاومت را تشکیل می‌دهد.»
عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم اظهار کرد: «قدرت بیان، استدلال، مذاکره و گفت‌وگو نیز بخشی از ابزارهای مقاومت‌اند. خداوند به انسان زبان و منطق داده تا بتواند با استدلال سخن بگوید، از ارزش‌ها و اهداف خود دفاع کند و آن‌ها را برای جهانیان تبیین نماید. مقاومت یعنی حفظ آرمان، دین، ارزش‌ها، ملیت، تمامیت ارضی و دفاع از مردم و هویت.»
وی خاطرنشان کرد: «هر وسیله‌ای که بتواند به حفظ ملت و رضایت مردم و عقب‌نشینی دشمن کمک کند، در حکم یک سلاح برای ماست. جلال آل‌احمد تعبیری زیبا دارد که می‌گوید: قلم برای ما همانند سلاح است و بریده باد دستی که از این سلاح نابجا استفاده کند؛ که اگر کودک همسایه کشته نشود، کبوترانش پر خواهند کشید. این بدان معناست که قلم، بیان، منطق و ادبیات نیز سلاح‌هایی‌اند در اختیار ما که باید به‌درستی به کار گرفته شوند.»
وی افزود: «قرآن، سلاح مؤمن است. با آنکه کلام است، اما قله‌ها را فتح می‌کند. ادبیات، قرآن، قلم و بیان، همه ابزارهای مقاومت‌اند. هدف نیز روشن است: حفظ اسلام، کشور، تمامیت ارضی، وحدت ملی، رضایت مردم، پیوند ملت و دولت؛ و برای تحقق این هدف، باید از همه ابزارهای ممکن بهره گرفت.»
روایت قرآنی طالوت و جالوت؛ الگویی برای اقلیت‌های مقاوم در برابر اکثریت طاغوت
در ادامه، حجت‌الاسلام صلواتی بااشاره به آیات ۲۴۹ تا ۲۵۱ سوره بقره، گفت: «ماجرای طالوت و جالوت، نمونه‌ای از ایستادگی اقلیتی مؤمن در برابر اکثریتی طاغوتی است. همیشه این‌گونه بوده است؛ اگر مؤمنان بر راه خود پایبند باشند، خداوند آن‌ها را یاری خواهد کرد.»
وی یادآور شد: «در دوران انقلاب اسلامی، این واقعیت را مشاهده کردیم. تعداد اندکی از مردم مبارزه می‌کردند، بسیاری بی‌تفاوت بودند. اما همان مقاومت، پایداری و تلاش‌های مستمر تبلیغی و آگاهی‌بخش، موجب شد تا مردم وارد میدان شوند و در نهایت انقلاب به پیروزی برسد.»
حجت‌الاسلام صلواتی در ادامه تاکید کرد: «در دوران جنگ تحمیلی نیز چنین بود. رزمندگان ما در شرایط بسیار دشوار جنگیدند و در نهایت، بدون آنکه حتی یک وجب از خاک ایران به دشمن واگذار شود، پیروز شدند. امروز نیز وضعیت مشابهی داریم. هویت ملی ما مورد تهاجم است. باید با صبر، مقاومت و پایداری، از کیان اسلام، انقلاب، جامعه و مردم دفاع کرد.»
وی افزود: «ایران با سابقه‌ای تاریخی و تمدنی بیش از ۲۵۰۰ سال، و با اقوامی چون فارس، کرد، عرب، لر و دیگران، نمونه‌ای از وحدت و انسجام ملی است. این وحدت باید حفظ شود و لازمه آن نیز مقاومت است. اگر دنیاطلب نباشیم و بر اصول خود پایدار بمانیم، خداوند ما را یاری خواهد کرد و دشمنان ناچار به عقب‌نشینی خواهند شد.»
قرآن، بیانیه جهانی امت مقاومت در مسیر اربعین
حجت‌الاسلام صلواتی در پاسخ به این پرسش که آیا مجموعه آیاتی چون آیه ۱۲۰ سوره بقره، آیات سوره آل‌عمران، آیه ۶۹ سوره عنکبوت، آیه ۱۶ سوره جن و آیات مرتبط با مقاومت می‌توانند پیام واحدی را در قالب یک بیانیه قرآنی برای امت مقاومت ارائه دهند، گفت: «قطعاً چنین است. آیات قرآن کریم و تأکید الهی بر پایداری، استقامت، جهاد فی‌سبیل‌الله – که یکی از فروع دین است – پیام روشنی به همه می‌دهد. همان‌گونه که نماز و روزه واجب است، جهاد نیز برای دفاع از دین و مکتب واجب است. این پیام قرآن برای همه ما و همه جهانیان است: اگر با صبر و استقامت عمل کنیم، در نهایت پیروزی نصیب مؤمنان خواهد شد و دشمن عقب‌نشینی خواهد کرد.»
وی خاطرنشان کرد: «اگر دشمن احساس کند ما ضعیف هستیم، ضربات خود را شدیدتر وارد می‌کند. همان‌گونه که اشک کباب، باعث طغیان آتش است، اگر ضعیف و ناتوان ظاهر شویم، دشمن گستاخ‌تر می‌شود. قانون خلقت چنین است که آزادگی با مقاومت ممکن می‌شود. مردان همیشه تکیه‌گاه خود را بر شمشیر استوار می‌سازند. اگر کسی عزتمند زندگی کند، پیروز خواهد شد؛ اما اگر ذلیل شود، شکست خواهد خورد و آن شکست قابل جبران نخواهد بود.»
اتحاد؛ رمز پیروزی ملت و سنگ محکم در برابر دشمن
در پایان، حجت‌الاسلام صلواتی تأکید می‌کند: «پیام نهایی من این است که همه باید با هم متحد باشند. اتحاد، رمز پیروزی یک ملت است. نباید تصور کنیم که یک گروه یا جریان خاص می‌تواند کشور را حفظ کند. آنچه تاکنون کشور را حفظ کرده، همدلی، همراهی، هم‌صدایی و در کنار هم بودن مردم است. اگر یکپارچه باشیم، مانند یک سنگ سخت و یک سلاح مستحکم خواهیم بود که دشمن با هیچ ضربه‌ای قادر به شکستن آن نیست. اما اگر در آن سنگ شکاف یا ترک و نارسایی ایجاد شود، با چند ضربه از هم خواهد پاشید و مقاومتش را از دست خواهد داد. در شرایط فعلی، مهم‌ترین مسئله ما اتحاد ملی و همراهی همه نیروهاست؛ یک‌دلی، هم‌زبانی و انسجام برای حفظ جامعه، ملت و کشور.»
منبع: میزان
1404/05/18